Het geschiedenisboek van Berlijn staat vol heftige gebeurtenissen, waarvan de Tweede Wereldoorlog minimaal de helft van alle pagina’s vult. Niet zo gek. Deze jarenlange oorlog kende miljoenen onschuldige slachtoffers. Maar oorlogen zijn ingewikkeld en de geschiedenis van Berlijn kent meer zwarte bladzijdes.
Deze zwarte bladzijdes zijn te zien, aan te raken en in je op te nemen dankzij de overblijfselen en de vele musea (meer dan 175) die de hoofdstad van onze oosterburen rijk is. Ik geef je tips welke te bezoeken voor een uitgebreid geschiedenislesje Berlijn.
#1 Duits Historisch Museum
Niet alle vervlogen tijden lieten duidelijke sporen na en met de oorlog uit de vorige eeuw valt het overige verleden van Berlijn een beetje in het niet. Het Duits Historisch Museum brengt daar verandering in en heeft een ruim opgezette geschiedenisles voor je klaarliggen. Van het begin tot nu komen alle belangrijke historische verhalen in dit museum naar boven.
#2 Nazi museum / Topographie des Terrors
De Tweede Wereldoorlog kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Daar gingen heel wat jaren aan vooraf met de Nationale Socialistische Partij in de hoofdrol. Met Hitler als leider van de partij werd met nazi-Duitsland populaire politiek bedreven.
Hoe dat kon gebeuren, de totstandkoming van de Tweede Wereldoorlog en de gevolgen daarvan leer je in het Nazi museum Topographie des Terrors dat is gevestigd in een van de voormalige hoofdkantoren van de Gestapo, SD en de SS.
#3 Ondergronds Berlijn / Berliner Unterwelten
Tijdens de vele oorlogsbombardementen is Berlijn voor een groot deel in puin gelegd. Ook van de vele ondergrondse schuilplaatsen, waaronder de bunker van Hitler, is niets meer over. Een enkel gangstelsel kwam er ongeschonden vanaf en is nu onder begeleiding toegankelijk voor bezoekers.
Bij Berliner Unterwelten zijn verschillende tours te boeken waarbij een uniek kijkje kan worden genomen in de schuilplaatsen, vluchtroutes en bunkers uit de Tweede Wereldoorlog.
#4 Joods museum
De gitzwarte bladzijde in de geschiedenis van Berlijn wordt gevuld door de miljoenen joodse slachtoffers die zijn gevallen voorafgaand en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar waarom was het juist deze groep die op grote schaal gehaat en uitgeroeid werd?
In het Joods museum moet helaas geconcludeerd worden dat deze groep mensen vanaf hun bestaan al vaak als schuldige werden aangewezen. Was het niet de dood van Jezus Christus dan was het wel een ziekte die als epidemie Europa teisterde. Zo gaat hun verhaal veel verder dan alleen de bekende oorlog uit de vorige eeuw.
#5 Holocaustmonument
Het monument, ontworpen door Peter Eisenman, moet bezoekers aanzetten tot nadenken. De 2700 blokken beton zijn neergezet ter herinnering aan de gevallen joden tijdens de holocaust. Tussen de hoge betonblokken voel je je klein en ietwat gedesoriënteerd, wellicht een bewuste actie om een voorstelling te kunnen maken van hoe men zich tijdens de holocaust heeft moeten voelen…
Onder het monument is een indrukwekkende tentoonstelling gevestigd die gratis is te bezoeken.
#6 Concentratiekamp Sachsenhausen / Gedenkstätte Sachsenhausen
Sachsenhausen is een van de eerste concentratiekampen waar nazi-Duistland zijn wrede gedachten tot uiting bracht. Voor het uitbreken van de oorlog werden hier al gevangenen naartoe gebracht die politieke tegenstand boden of als ‘minder’ werden beschouwd. Zo werden er als eerste communisten gevangen genomen gevolgd door joden, homoseksuelen, Roma, Jehova’s getuigen en geestelijk gehandicapten.
In totaal hebben ongeveer 200.000 mensen hier gevangen gezeten waarvan tienduizenden zijn omgekomen door ziekte, uithongering, uitputting, marteling of executie. Het concentratiekamp ligt 35 kilometer van Berlijn vandaan.
#7 Monument Berlijnse Muur / Gedenkstätte Berliner Mauer
Tijdens de Koude Oorlog, niet lang na de Tweede Wereldoorlog, werd de Duitse hoofdstad opgesplitst in een oost en westkant. De kilometerslange Berlijnse Muur scheidde geliefden en families van elkaar zonder dat ze dit wilde. Deed je een poging tot oversteken dan werd je zonder pardon neergeschoten door de communistische kant die werd geleid door de Sovjets.
Het langste stuk Berlijnse Muur is hier te bezichtigen met een indrukwekkende openlucht tentoonstelling over de bouw, de reden tot het bouwen van de muur en de gevallen slachtoffers. Aan de overkant van de weg ligt het gratis te bezoeken documentatiecentrum dat het verhaal achter de muur tot in detail weergeeft. Op het bijbehorende uitzichtplatform is het voormalige grensgebied en de wachterstoren te zien.
