De stroomvoorziening in een camper wordt geregeld door de huishoudaccu. Deze zijn er in verschillende soorten en formaten, maar in de basis gaat het altijd om de keuze tussen een loodaccu of een lithium accu. In dit artikel leggen we de verschillen tussen beide accu’s uit, bespreken we de voor- en nadelen en wanneer je de keuze maakt voor een loodaccu of juist beter kan kiezen voor een lithium accu.

De huishoudaccu vormt de basis van alle elektrische componenten en levert 12 Volt. Door deze lage spanning is elektrische apparatuur in een camper zuinig in gebruik, maar tegelijkertijd zorgt de lage spanning ervoor dat er veel meer stroom door het systeem moet om dezelfde hoeveelheid elektriciteit te kunnen leveren zoals bijvoorbeeld thuis waar de spanning 230 Volt is. Daarom is het in een camper ook lastiger om apparatuur met veel vermogen, zoals een inductie kookplaat of koffiemachine, te gebruiken.

Hoe werkt een camper huishoudaccu?

Als je niet aan de walstroom op een camping staat ben je afhankelijk van de huishoudaccu in de camper. Zo’n accu draait op 12 Volt en het vermogen wordt weergegeven in Ah (maximale capaciteit in Ampère geleverd in één uur). Met een 200Ah accu kun je zo’n 200 (Ah) x 12 (Volt) = 2400 Watt aan apparatuur een uur lang tegelijkertijd gebruiken voordat de accu helemaal leeg is, maar in de praktijk is dit nog wat minder door de maximale ontlading van een accu. Zonder grootverbruikers is het voorbeeld van 200Ah heel wat aan accucapaciteit en kun je zelfs meerdere dagen vrij staan zonder stroomvoorziening van de camping of van zonnepanelen op het dak.

Loodaccu voor camper

De meest gebruikte huishoudaccu in campers is de loodaccu type semi-tractie. Deze accu’s bestaan slechts uit water, zwavelzuur en lood. Mede omdat deze accu’s zo goedkoop zijn worden ze veel toegepast binnen recreatiedoeleinden zoals campers, al zijn er wel verschillende soorten loodaccu’s op de markt. Omdat het type AGM accu door zijn voordelen wordt gezien als het beste alternatief voor een camperaccu en inmiddels niet veel duurder is in aanschaf dan andere loodaccu’s, beperken we ons in dit artikel tot de AGM accu. Deze accu is een zogenaamde droge accu, dat in het geval van een AGM accu betekent dat de inhoud bestaat uit vloeibare elektrolyt die volledig wordt opgenomen door speciale glasvezelmatten. Daardoor kunnen de AGM accu’s niet lekken en zijn ze onderhoudsvrij.

Het voordeel van een loodaccu in de camper is vooral de betaalbaarheid. AGM accu’s met een ruime capaciteit van zo’n 200Ah heb je al voor een paar honderd euro. Hiermee kun je makkelijk verschillende elektrische apparaten in de camper gebruiken en een paar dagen vrij staan zonder stroomvoorziening van de camping of zonnepanelen. Voor de gemiddelde camperaar is zo’n accu dus een waardevolle en duurzame investering. Het gebruik van een telefoonadapter, compressorkoelkast, verlichting, waterpomp en ventilator bijvoorbeeld zijn voor een AGM accu geen probleem. Omdat veel mensen genoeg hebben aan deze stroomverbruikers in de camper is een AGM accu voor de meeste mensen de perfecte accu.

Het nadeel van een loodaccu is dat deze vaak een maximale ontlading heeft van 70%, dat de interne weerstand stijgt tijdens het opladen en dat de accu niet geschikt is voor het langdurig leveren van grote hoeveelheden stroom. Een AGM accu is daarmee niet geschikt om op inductie te koken of om andere elektrische apparatuur zoals een koffiemachine of stofzuiger met veel vermogen te gebruiken. Vooral apparatuur die meer dan 500 Watt gebruiken zorgen ervoor dat de accu het moeilijk krijgt en op den duur beschadigd raakt. Daarnaast kan ook het gewicht van de loodaccu als een nadeel worden gezien, zeker als er op het gewicht van de camper gelet moet worden. Een AGM accu weegt namelijk zo’n twee keer zoveel als een Lithium accu met dezelfde capaciteit.

Bestel hier een AGM accu

Lithium accu voor de camper

Minder voorkomend, maar zeker niet ongebruikelijk in campers is het plaatsen van een lithium-ijzer-fosfaat-accu, ook wel LiFePO4 genoemd. Dit is een nieuwe generatie accu die een stuk veiliger is dan de vorige generaties lithium accu’s. Lithium accu’s zijn niet goedkoop en ook in de aansturing zit meer complexiteit dan in een loodaccu. Om die reden wordt een Lithium accu vaak alleen in een camper geplaatst als gewicht een grote rol speelt of er grote elektrische prestaties worden gevraagd, zoals tijdens het koken op inductie bijvoorbeeld.

Een Lithium accu is licht van gewicht, kan zonder blijvende schade diep ontladen worden (tot wel 90%) en is geschikt om langdurig grote hoeveelheden stroom te leveren. Daarnaast heeft een Lithium accu een lange levensduur en heeft deze tot wel vijf keer meer cycli (hoe vaak je de accu kan ontladen) dan een loodaccu in dezelfde gebruiksomstandigheden. Een ander voordeel dat veel mensen vergeten is dat een Lithium accu ook efficiënter is in het opladen. Zo hebben ze minder last van interne weerstand naar mate de accu verder opgeladen wordt. Vooral het opladen van de laatste 20% gaat door die interne weerstand bij loodaccu’s een stuk moeizamer. Een Lithium accu heeft dus veel voordelen ten opzichte van een loodaccu, maar er zitten wel degelijk nadelen aan een Lithium accu voor in de camper.

Het grootste nadeel is de hoge aanschafprijs, die soms wel vijf keer hoger ligt dan een loodaccu van hetzelfde merk met een vergelijkbare capaciteit. Als je kijkt naar de levensduur heft dat elkaar wel weer op, maar een Lithium accu vereist ook een complexere installatie zodat de accu ook veilig in de camper gebruikt kan worden. Alle cellen moeten evenredig en gebalanceerd worden geladen, anders worden ze veel te warm en ontstaat er brand- of zelfs explosiegevaar. Daarvoor heb je een BMS (Battery Management System) nodig die via bluetooth de cel voltages, temperatuur en alarmstatus controleert, het laadproces stopt zodra de spanning te hoog wordt en het systeem geheel uitschakelt als de temperatuur van de cel te hoog wordt. Ook is er een speciale lader nodig om overladen te voorkomen.

Bestel hier een 200Ah lithium accu

Conclusie en accucapaciteit berekenen

De voor- en nadelen van een lood- en lithium accu in een camper spreken denk ik voor zich, maar in de basis is de keuze voor een loodaccu de meest logische. Het prijsverschil tussen de twee is voor veel mensen nog te groot en daarmee doorslaggevend. Als je kijkt naar de levensduur heft het prijsverschil elkaar wel weer op, maar de investering in één keer maken is voor veel mensen te veel. Daarnaast voldoet een AGM accu meestal prima voor het doel in de camper en dus is die grote investering ook niet nodig om in één keer te maken. Een lithium accu wordt dan ook pas interessant wanneer je grotere hoeveelheden stroom wilt gebruiken of wanneer gewicht een grote rol speelt. Het berekenen van de benodigde accucapaciteit (Ah) in de camper doe je door jouw dagelijkse stroomverbruik (Watt) te delen door de spanning (12 Volt). Vermenigvuldig de uitkomst met het aantal dagen dat je vrij wilt staan zonder stroomvoorziening (zoals walstroom op de camping of zonnepanelen op het dak) en vergeet niet om daarin rekening te houden met de maximale ontlading.

Voorbeeld: 500 Watt stroomverbruik / 12 Volt = 41,66 A x 3dagen = 125Ah accu + het verschil door maximale ontladen (bij AGM meestal 70%) kom je uit op een camper accucapaciteit van ongeveer 180Ah.

Met dezelfde rekensom kom je met een lithium accu uit op een accucapaciteit van ongeveer 140Ah, al kies je in de praktijk vaak voor meer omdat je de keuze voor lithium waarschijnlijk dan maakt omdat je dagelijks stroomverbruik meer is dan in het voorbeeld.

Wil je meer weten over stroom in de camper en een elektra set-up installeren? Bestel dan ons E-book Camper Elektra.