Reizen als vluchtgedrag?

Waarom reizen we? Weg van werk, drukte en stress. Even er tussenuit en ontspannen. Dat begrijpen we allemaal. Maar is het nog wel ontspannen als je vaker dan gemiddeld de koffers pakt? Is het dan nog wel voor plezier of is het weglopen van thuis? Is reizen stiekem geen vluchtgedrag?

Ik pak vaker dan gemiddeld mijn koffers om op reis te gaan. In 2017 ging ik zelfs bijna een half jaar aaneengesloten weg en eerlijk is eerlijk, dat was een fantastische tijd. Vlak na mijn terugkomst in Nederland voelde ik me goed. Ik had het gevoel alsof ik écht had geleefd, mijn dromen achterna was gegaan, mijn grenzen had verlegd en ik de wereld en mijn medemens beter begreep dan ooit daarvoor. Het was een leerzame en inspirerende reis die ik thuis graag wilde voortzetten en wilde delen.

Maar in Nederland bleek weinig veranderd te zijn, zelfs in een half jaar tijd niet. Het leven thuis ging gewoon zijn gangetje. Niks bijzonders. En iedereen lijkt dat ook helemaal prima te vinden. Want leuk hoor zo’n lange reis, maar bij thuiskomst moet je maar weer snel in de realiteit komen. Fulltime werken van maandag tot vrijdag, settelen met een partner, een gezin stichten en het maken van een carrière of thuis het gezin draaiende houden. Af en toe wat leuks doen en pas écht genieten als we met pensioen gaan.

Die sleur. Die voorspelbaarheid. Dat perfecte plaatje. Deze voorgeschotelde realiteit. Ik word er een beetje depri van.

De millennial
Een groot deel van mijn generatie, de millennial, denkt anders over dat clichébeeld. Het is de generatie die hoge verwachtingen heeft van zichzelf en het leven. Daardoor hebben ze vaker een andere denkwijze dan hun omgeving en geven ze een andere invulling aan het leven. Het internet staat vol met typische millennial kenmerken. Zo vinden we zingeving, zelfontwikkeling en positief bijdragen belangrijker dan geld verdienen. We hechten minder waarde aan vastigheid, we zijn multicultureler dan ooit en vinden vrijheid en flexibiliteit belangrijk. We zijn de idealistische generatie.

Het lijken verklaarbare redenen te zijn waardoor juist deze generatie zoveel reist, maar ook verklaarbare redenen waarom juist deze generatie zo vaak kampt met een burn-out. De lange aanloop naar volwassen worden, de slechte arbeidsmarkt, de druk vanuit de maatschappij en de verantwoordelijkheid voelen voor eigen geluk en succes, en dus ook als dat niet lukt.

Reizen en vluchtgedrag
Is dat reizen dan stiekem geen vluchtgedrag? Vorige generaties vinden vaak van wel. Reizen is voor jongeren een vorm van uitstelgedrag om uit de hedendaagse realiteit te ontsnappen. Daar zit vast een kern van waarheid in. In populaire backpackersgroepen op Facebook steken veel reizigers het immers ook niet onder stoelen of banken. Ze willen eerst genieten voor ze aan het werkende leventje gaan beginnen, maar ook dat is maar een deel van de groep.

De vraag is denk ik vooral of je wegloopt voor een probleem of dat voor jou de realiteit ook anders ingevuld kan worden. Zo heb ik een fijne thuisbasis in Utrecht, maar ik ga ook graag en regelmatig op reis. De wereld is indrukwekkend, maar het vervult tegelijkertijd mijn interesse in schrijven, fotografie, duurzaamheid en aardwetenschappen. Door het te combineren ontwikkel ik mezelf op een manier die anders is dan thuis. Daarom probeer ik een balans te vinden in thuis zijn en reizen. Ik wil me namelijk niet laten beperken door landsgrenzen en de verwachtingscultuur van een maatschappij, maar gewoon kunnen doen waar ik voldoening uit haal, waar dat dan ook mag zijn.

Is dat dan vluchtgedrag?

Ondanks ik die sleur, voorspelbaarheid, dat perfecte plaatje en de voorgeschotelde realiteit van onze maatschappij maar niks vind, is dat voor mij niet de reden om op reis te gaan. Ik vind de wereld mooi, maar vooral ook erg leerzaam. In 2017 leerde ik bijvoorbeeld over de Maori cultuur, het Jeruzalem conflict, verschillende religies, een multiculturele samenleving, de aboriginals van Australië, de geschiedenis van Berlijn en leerde ik meer over vulkanen, aardbevingen, gletsjers en klimaatverandering dan tijdens de aardrijkskundeles op mijn middelbare school. En dat in één jaar tijd! De wereld is leerzaam en niets beter dan zelf op pad te gaan om dat te ontdekken. En dan heb ik het nog geen eens gehad over al het moois wat de wereld ook buiten Nederland te bieden heeft. Want laten we eerlijk zijn. Paragliden van een berg is toch veel beter dan vanaf een platte Nederlandse heuvel? Net zoals snorkelen in helder Caribisch water in plaats van de Noordzee? Of zeilen door de archipel van Australië in plaats van het IJsselmeer? En hiken over touwbruggen, rotsen en langs gletsjermeren in plaats van het Pieterpad?

Nu doe ik Nederland misschien tekort, maar mijn punt is dat de wereld meer is dan alleen Nederland en het geen kwaad kan om eens verder te kijken dan je neus lang is. Mits dat je interesse heeft natuurlijk. Reizen op voorhand bestempelen als vluchtgedrag en niet in de realiteit staan zegt volgens mij vooral iets over de gesloten houding van deze maatschappij. Want wie bepaald eigenlijk wat de realiteit is? En waarom moet dat zo in hokjes worden geplaatst? Volgens mij is reizen pas vluchtgedrag wanneer men wegloopt voor iets, maar iedereen zou moeten weten dat reizen dan niks oplost. De problemen reizen dan net zo hard met je mee of staan bij thuiskomst weer gezellig op je te wachten. Wanneer reizen een onderdeel van het leven is omdat het verrijkt, dan is het juist een bewuste keuze om een eigen waardevolle realiteit te creëren.

Wat is voor jou een reden om te reizen?