Wil je graag zelf een camper bouwen, maar wil je daarbij graag rekening houden met het milieu? Gelukkig is kamperen – ook met een camper – al veel duurzamer dan reizen met het vliegtuig en overnachten in hotels. Maar er zijn ook nog genoeg opties om de camper zelf nog te verduurzamen. In deze blog deel ik daarom 6 tips voor het bouwen van een duurzame camper.
#1 Kies voor een kleine camperbus met een hoge emissieklasse
Er zijn wel al elektrische bestelbussen en campers verkrijgbaar, maar vanwege het hoge gewicht en de hoge prijs is deze markt nog niet heel groot en voor veel mensen nog onbereikbaar. Grote kans dus dat je nog steeds op een diesel bent aangewezen. Dat klinkt misschien niet zo milieuvriendelijk, maar als je voor een relatief jong exemplaar kiest maak je al een groot verschil. Bovendien heeft de levensstijl van kamperen over het algemeen een relatief kleine voetafdruk als je vergelijkt met veel andere manieren van reizen, overnachten of het wonen in een huis überhaupt. In die situaties heb je tenslotte onbeperkt toegang tot stroom en water waardoor dat verbruik veel hoger ligt dan in een camper en omdat je ook meer ruimte hebt ben je ook sneller geneigd om spullen te kopen die je eigenlijk helemaal niet nodig hebt, wat zorgt voor onnodig consumeren.
*Ter vergelijking: wij verbruiken in de camper slechts 60 liter schoon water per week, gaan één keer per week naar een camping voor een warme douche en verbruiken relatief weinig stroom vanwege de accu met beperkte capaciteit, terwijl we de stroom ook nog eens zelf opwekken via de zonnepanelen op het dak. Bovendien kopen we alleen boodschappen (of spullen ter vervanging of als we echt iets nodig hebben) omdat we simpelweg de ruimte er niet voor hebben. Kortom: tuurlijk kan het altijd beter, maar niemand is perfect en duurzaamheid gaat zoveel verder dan alleen de brandstof waarop je rijdt.
Ondanks de diesel kun je natuurlijk nog wel kijken of je een zo zuinig mogelijk voertuig kan kopen. Afhankelijk van je budget kun je dan het beste kiezen voor een bestelbus/camper van een niet al te groot formaat en met een emissieklasse van minimaal Euro 5. Deze voertuigen rijden zuiniger en verbruiken minder diesel, maar ze zijn ook voorzien van een roetfilter waardoor ze o.a. minder fijnstof uitstoten. Bovendien zijn jongere dieselvoertuigen ook geschikt om HVO te tanken. HVO (hydrotreated vegetable oil) is een brandstof die gemaakt is van volledig hernieuwbare plantaardige oliën die eerst een voedseldoel hebben gediend, bijvoorbeeld oud frituurvet (let op dat je geen HVO tankt op basis van nieuw gewonnen palmolie want dan is het helaas niet zo duurzaam meer). De diesel gaat dus niet ten koste van de voedselketen en heeft zijn uitstoot al gehad. HVO zorgt voor een CO2-reductie van maar liefst 90% en de brandstof is zuiverder. Dat maakt de diesel niet alleen emissiearm, maar het is ook nog eens veel beter voor je camper.
#2 Gebruik tweedehands materialen
Voor het ombouwen van je bestelbus naar camper kun je kijken naar tweedehands materialen of naar materialen die misschien zijn overgebleven van andere klusprojecten. Denk aan houten platen die je bijvoorbeeld kan gebruiken voor de vloer of het bouwen van interieurdelen zoals de keuken, kasten of bankjes. Zo is een deel van ons U-vormige bankje en de keuken, de boekenkastjes in de achterdeuren en het tafelblad gemaakt van hout dat we nog in de schuur hadden liggen van eerdere projecten. Heb je zelf niets? Vraag dan aan vrienden en familie of ze misschien nog wat hebben liggen en koop anders duurzaam geproduceerd hout. Kijk verder ook naar andere tweedehands spullen die interessant zijn voor de bouw of het inrichten van je camper. Zo is bijvoorbeeld ook onze lithium accu tweedehands.
#3 Wek je eigen energie op met zonnepanelen
Voor het verduurzamen van je camper is het opwekken van je eigen (groene) energie natuurlijk een mooie stap, maar ook voor wie plannen heeft om off-grid te kamperen is het toevoegen van één of meerdere zonnepanelen aan te raden. Je bent dan volledig zelfvoorzienend en bent daardoor veel vrijer in waar je gaat en staat. De prijs voor een camper zonnepaneel is ook niet zo hoog (door een beperkte accucapaciteit en de beperkte ruimte op het dak heb je ook niet zoveel nodig) en ook het monteren en aansluiten is relatief eenvoudig. Zeker doen dus als je het budget hebt!
#4 Kook op inductie in plaats van op gas
Heb je meer budget te besteden dan kun je ook overwegen om je elektrasysteem verder uit te breiden met een lithium accu en een grotere omvormer. Je hebt dan de mogelijkheid om in de camper te koken op inductie waardoor je camper ook nog eens helemaal gasvrij is. Dit is niet alleen veiliger (want geen open vuur) en makkelijker (inductie is erg efficiënt en de kookplaat is makkelijk schoon te maken), maar natuurlijk ook duurzamer omdat je geen gas gebruikt. Wij koken al jaren in de camper op inductie en zouden niet anders meer willen. Wel vraagt de elektra set-up die hiervoor geschikt is om aanzienlijk meer budget dan wanneer je op gas zou koken. Dit komt omdat een inductie kookplaat relatief veel vermogen vraagt waardoor je o.a. moet investeren in een lithium accu en grotere omvormer. Die investering moet je natuurlijk wel hebben en het waard vinden.
#5 Kies voor een composttoilet in plaats van een chemisch toilet
Hoe klein je camperbusje eventueel ook is, een toilet aan boord is echt heel fijn om te hebben. Je kunt dan altijd naar je eigen toilet in plaats van naar (soms) vieze openbare wc’s. De keuze voor een toilet in de camper kan sowieso al een duurzame keuze zijn omdat je er op deze manier voor zorgt dat jij en eventuele medereizigers bij gebrek aan beter of tijdens het off-grid kamperen hun behoefte niet in de natuur hoeven te doen (iets dat helaas nog veel mensen doen en niet opruimen). Kies je voor een toilet in de camper, kies dan bij voorkeur voor een composttoilet. Deze verbruikt geen water én geen chemicaliën, in tegenstelling tot een chemisch toilet zoals de populaire porta potti. In plaats van chemicaliën te gebruiken vang je bij een composttoilet de ontlasting en urine apart op waarbij je de ontlasting bedekt met zaagsel (zoals houtsnippers of hennepvezels). Dit zorgt voor minder nare geurtjes. Beide uitwerpselen kun je (afhankelijk van eventuele medicatie die je gebruikt en of je er eetbare gewassen of alleen planten mee wil bemesten) op een daarvoor bestemde composthoop gooien. Anders kun je de inhoud ook legen op campings, speciale loosplekken voor het toilet of in een hondenpoep afvalbak en anders bij het GFT of restafval.
*Je kan zelf een camper composttoilet bouwen, maar er zijn ook kant-en-klare composttoiletten te koop
#6 Warm water via restwarmte van de motor
De meeste camperboilers werken op elektriciteit, op gas of een combinatie daarvan. Maar wist je dat er ook boilers bestaan die de restwarmte van de motor van de camper gebruiken om het water in de boiler op te warmen? Wij hebben zo’n boiler en ook daar zijn we maar wat blij mee! De boiler werkt op 230V (zodat je deze ook aan de walstroom op een camping kan gebruiken), maar is ook gekoppeld aan het koelsysteem van onze bus. De warmte van de motor die normaal tijdens het rijden via dit systeem wordt ‘weggegooid’ wordt via slangen nu eerst door de boiler heen geleidt om zo het water op te warmen. We hebben daardoor na elke autorit warm water. Ook als we off-grid kamperen hebben we dus regelmatig warm water. Afhankelijk van de temperatuur binnen hebben we dan tot zo’n 24 uur warm water. Het aansluiten van een motorboiler is wel wat complex en vraagt om voldoende kennis. Er gaat tenslotte 90°C door het systeem, dus het is belangrijk om te weten wat je doet.
Wil je meer tips over het bouwen van een eigen camper, inclusief meer informatie over elektra, koken op inductie en het watersysteem met motorboiler? Bestel dan het E-book Camper Bouwen.
