Een omvormer zet de 12 Volt of 24 Volt gelijkspanning (DC) van een huishoudaccu om naar een 230 Volt wisselspanning (AC). Hierdoor kun je op een boot gebruik maken van apparatuur die normaal alleen gebruikt kan worden op een stopcontact zoals thuis. Denk aan de oplader van een laptop en verschillende soorten keukenapparatuur. Naast dat een omvormer dus de spanning met ongeveer 10 tot 20 keer verhoogd – van 12 Volt of 24 Volt naar 230 Volt – verandert deze ook de stroomrichting.

Vermogen omvormer

Het meest belangrijk bij de keuze voor een passende omvormer is of deze het benodigde continu vermogen (Watt) kan leveren. Controleer daarom goed de productspecificaties van de elektrische apparaten die je op de boot gebruikt om te achterhalen hoeveel vermogen deze verbruiken. Dan kun je op basis daarvan een passende omvormer zoeken. In theorie is de grootste verbruiker bepalend voor het vermogen van de omvormer, maar als je meer – vooral grote – verbruikers tegelijkertijd wilt gebruiken kun je beter voor een iets grotere omvormer met meer vermogen kiezen.

Tel het aantal Watt per elektrisch apparaat dat je (gelijktijdig) wil gebruiken bij elkaar op en tel daar vervolgens nog een extra marge van 10% bovenop. Zo weet je zeker dat de omvormer genoeg vermogen heeft en je deze niet altijd op het maximale vermogen aanspreekt waardoor deze uitschakelt door teveel gevraagd vermogen.

Let er overigens op dat bij grote vermogens van meer dan 500 Watt er best veel van je huishoudaccu wordt gevraagd. Kortstondig vormt dit meestal niet zo’n probleem, maar loodaccu’s zijn doorgaans niet geschikt om regelmatig of voor langere duur dit soort grote vermogens te kunnen leveren. Dan raakt de huishoudaccu beschadigd en gaat deze minder lang mee. Wil je elke ochtend een kopje koffie zetten met een machine of misschien zelfs koken op inductie? Kies dan niet alleen voor een grotere omvormer, maar ook voor een grotere accucapaciteit of een lithium accu.

Voor de gemiddelde booteigenaar die de meeste elektrische apparaten op 12 Volt of 24 Volt heeft en alleen grote vermogens van bijvoorbeeld een koffiemachine gebruikt aan de walstroom in de haven voldoet een 12/500 of een 24/500 omvormer. Het eerste getal geeft het voltage weer van de boordspanning (12 of 24 Volt) en het tweede getal het maximaal vermogen dat de omvormer kan omzetten in VA. Om dit om te rekenen naar maximaal vermogen in Watt moet je rekening houden met de PowerFactor, in de praktijk betekent dit dat je vaak 10-15% minder vermogen in Watt beschikbaar hebt. Let op! Dit gaat dus niet om het continu vermogen, maar alleen om het vermogen dat de omvormer – kortstondig – maximaal kan omzetten. Controleer daarom altijd de specificaties voor het continu vermogen.

Wil je ook off-grid koffie kunnen zetten en op inductie koken? Dan ga je al snel naar een 12/2000 (24/2000) omvormer met een continu vermogen van 1600 Watt of zelfs een 12/3000 (24/3000) omvormer met een continu vermogen van 2400 Watt.

Gemodificeerde- of zuivere sinus omvormer

Omvormers zijn in twee verschillende versies verkrijgbaar als we het hebben over de opbouw van de 230 Volt wisselspanning: de gemodificeerde sinus- en de zuivere sinus omvormer. De zuivere sinus omvormer levert een zuivere wisselspanning zoals die thuis ook op het stopcontact staat. De geleverde 230 Volt wisselspanning is dan continu gelijk, waardoor de omvormer geschikt is om alle elektrische apparaten op aan te sluiten. Bij de gemodificeerde sinus omvormer wordt de wisselspanning in een blokgolf afgegeven waar vooral moderne apparatuur zoals laptops en koffiemachines slecht tegen kunnen. De apparaten gaan dan brommen, slecht werken en met de termijn ook kapot. Kies daarom altijd voor een zuivere sinus omvormer voor op de boot.

Type omvormer

Extra handig trouwens is dat er ook een combinatie omvormer + acculader in één bestaat: de Victron Multiplus. Het grote voordeel van zo’n combinatie is dat de specificaties al op elkaar zijn afgestemd, waardoor je nog maar één apparaat hoeft aan te sluiten in plaats van twee. Je hoeft dan niet meer te kiezen of je een 230 Volt apparaat wilt aansluiten op de omvormer of op de walstroom. Je sluit gewoon alles aan op de Victron Multiplus, die automatisch overschakelt zodra je deze aansluit op de walstroom in de haven. Ook alle 230 Volt apparaten worden dan automatisch overgeschakeld. Ook is de Multiplus (behalve die met het kleinste vermogen) voorzien van de powerassist functie. Hiermee kun je tijdelijk extra vermogen vragen als het aantal Ampère in de haven niet voldoende is, de Multiplus levert dan tijdelijk extra vermogen uit de accu.

Financieel gezien zit er nog maar weinig verschil tussen de aanschaf van een losse omvormer en acculader of een gecombineerde omvormer/acculader zoals de Victron Multiplus en daardoor is het eigenlijk zonde om nog voor een losse omvormer te kiezen. Je hebt een apparaat minder om aan te sluiten, het bespaart ruimte en je hebt ook minder stopcontacten nodig omdat je niet tussen de omvormer en de walstroom hoeft te kiezen.

Dit artikel bevat affiliate links. Lees hier meer over in de disclaimer