Een tijdje verlof nemen voor een wereldreis, locatie-onafhankelijk kunnen werken of fulltime reizen en werken als digital nomad wordt steeds toegankelijker. Steeds meer mensen kiezen er dan ook voor om voor langere periode op reis te gaan. Om die droom van het maken van een wereldreis eindelijk in vervulling te laten, een tijdje remote te werken vanaf een fijne overwinter bestemming of om van het reizen zelfs definitief een levensstijl te maken als digital nomad.

Maar zomaar voor een lange periode op reis gaan gaat niet zomaar. Vooral als je langer dan 8 maanden in het buitenland verblijft zijn er een aantal praktische zaken waar je rekening mee moet houden en die misschien meer impact hebben dan je eigenlijk zou willen. Zo is het verplicht om je uit te schrijven bij de gemeente als je langer dan 8 maanden in het buitenland verblijft. Zo’n uitschrijving bij de gemeente heeft natuurlijk gevolgen. In dit artikel lees je er meer over.

Langer dan 8 maanden in het buitenland = uitschrijven gemeente

De algemene regel is dat het verplicht is om je uit te schrijven bij de gemeente als je langer dan 8 maanden in het buitenland verblijft. Deze berekening wordt gemaakt over een periode van één jaar en hoeft dus niet aaneengesloten te zijn. Zelf uitschrijven bij de gemeente kan uiterlijk 5 werkdagen voor vertrek waarbij de eigen gegevens uit de Basisregistratie Personen (BRP) worden gehaald. Wanneer je pas op reis besluit om langer dan 8 maanden in het buitenland te blijven is het bij veel gemeenten mogelijk je uitschrijving online te regelen. Een uitschrijving bij de gemeente heeft gevolgen en die hebben soms meer impact dan je eigenlijk zou willen. Niet iedereen zit daarom op zo’n uitschrijving te wachten. Als echter blijkt dat je op papier geen vast woon- of verblijfadres hebt en voor langere periode geen inkomsten genereert start de gemeente vanzelf een adressenonderzoek. Als blijkt dat je dan langer dan 8 maanden in het buitenland zit schrijft de gemeente je alsnog uit en ontvang je een boete.

Gevolgen uitschrijven gemeente bij lange reis

Na uitschrijven bij de gemeente krijg je de stempel zonder vaste woon- of verblijfplaats opgedrukt en wordt deze informatie gedeeld met andere overheidsinstanties. Dit heeft een aantal gevolgen.

Geen vaste woon- of verblijfplaats
Volgens de gemeente heb je geen vaste woon- of verblijfplaats meer. Een postadres aanvragen kan wel, maar meer dan alleen post ontvangen is niet mogelijk. Om bijvoorbeeld een bankrekening te openen of een mobiel abonnement af te sluiten is er bijna altijd een officieel woonadres nodig. Is op reis je creditcard gestolen en wil je in Nederland een nieuwe aanvragen? Dan kan dat problemen opleveren.

Sociale voorzieningen
Door uitschrijving bij de gemeente vervalt het recht op sociale voorzieningen zoals huursubsidie, kinderbijslag, zorgtoeslag en een uitkering. Er zijn reizigers die zich mede om deze reden bewust niet uitschrijven, ondanks ze dat wel verplicht zijn door het overschrijden van de maximale reisperiode van 8 maanden. Als de gemeente erachter komt word je zoals gezegd alsnog uitgeschreven en kun je onterecht ontvangen toeslagen met terugwerkende kracht terug betalen.

Wonen
Door een uitschrijving bij de gemeente vervalt het recht op huursubsidie. Dat kan een flinke financiële domper zijn wanneer je tijdens een reis een huurwoning in Nederland blijft aanhouden. Ook goed om te weten is dat er mogelijk geen aanspraak meer kan worden gemaakt op de opgebouwde jaren voor een sociale huurwoning bij Woningnet (dit verschilt per gemeente). Bij terugkomst in Nederland kun je dan weer achteraan de rij aansluiten.

AOW-pensioen
Voor elk jaar zonder inschrijving bij een Nederlandse gemeente moet 2% van het AOW-pensioen worden ingeleverd. Dat klinkt weinig, maar wanneer 8 maanden in het buitenland ineens een paar jaar wordt loopt dat percentage al snel op. Gelukkig bestaat er een mogelijkheid om dit vrijwillig te verzekeren. Dat kan bij de Sociale Verzekeringsbank.

Zorgverzekering stopzetten
Zonder recht op zorgtoeslag wordt een zorgverzekering voor de gemiddelde backpacker al snel wat duur. Een misverstand is dat het stopzetten van de zorgverzekering hand in hand gaat met een uitschrijving bij de gemeente. Iedereen in Nederland heeft een verzekeringsplicht voor een basisverzekering, ook als je voor langer dan 8 maanden naar het buitenland vertrekt. Deze twee staan dus los van elkaar. De verzekeringsplicht is er voor de duur van 12 maanden en een dag. De zorgpremie moet dus gewoon doorbetaald worden. De zorgverzekering eerder stoppen kan, maar dat is alleen mogelijk bij een definitieve emigratie of wanneer je gaat werken in het buitenland. In dat laatste geval is het vaak wel nodig om de werkpapieren als bewijs te overleggen voordat je toestemming krijgt om de zorgverzekering te stoppen.

Reisverzekering
Iedereen die op reis gaat doet er goed aan een reisverzekering af te sluiten. Let er bij het afsluiten van een reisverzekering op dat niet alles door de gewone zorgverzekering wordt vergoed en andersom. Bekijk dus goed welke verzekering je kiest. Voor een lange reis moet je een doorlopende reisverzekering afsluiten. Omdat de meeste verzekeraars tot maximaal een half jaar dekken, blijft er maar een handjevol aanbieders over. En ook onder de overgebleven aanbieders is er slechts een enkeling die een reisverzekering biedt zonder dat daar een Nederlandse zorgverzekering of inschrijving voor nodig is. Bij de Wonen in het buitenland verzekering van OOM kan dat wel, deze is af te sluiten voor onbepaalde tijd en het hebben van een zorgverzekering is niet verplicht.

Geen Nederlands recht
Zonder inschrijving bij de gemeente ben je geen Nederlands inwoner meer en daardoor vervallen een aantal rechten. Zo kun je niet meer:

– Een rekening openen en bankpassen aanvragen
– Een DigiD aanvragen en gebruiken
– Een baby inschrijven in Nederland

Ondanks een uitschrijving bij de gemeente blijf je Nederlander. Je behoudt het recht op een paspoort en burgerservicenummer (BSN). Wanneer er inkomsten vanuit het buitenland worden gegenereerd via Nederlandse klanten kan het zijn dat de Belastingdienst vindt dat je belastingplichtig bent in Nederland. Met een BSN nummer kan er dan een M-formulier worden aangevraagd om de aangifte in te dienen en de inkomsten op te geven.

Lees hier meer over waar je als digital nomad belasting moet betalen

Wel of niet uitschrijven bij de gemeente?

Het wel of niet uitschrijven bij de gemeente bij een verblijf in het buitenland langer dan 8 maanden levert nog weleens discussie op tussen backpackers op het internet. Reizigers die gebruik willen maken van sociale toeslagen zitten niet op een uitschrijving te wachten, maar er zijn er nog veel meer die geen zin hebben in ‘gedoe’. Begrijpelijk, maar dan is er maar één optie: niet langer dan 8 maanden naar het buitenland gaan.

Waarom is uitschrijven bij de gemeente verplicht bij een lange reis?

Heel simpel. Er zijn in het verleden genoeg mensen geweest die misbruik hebben gemaakt van het sociale systeem. Zo kon je grotendeels in het buitenland wonen en toch allerlei sociale voorzieningen zoals kinderbijslag, zorgtoeslag en een uitkering in Nederland blijven ontvangen. Daar wilt Nederland terecht niet aan meewerken. Echter leven we in een tijd waarin reizen steeds toegankelijker wordt. Daardoor gaan steeds meer mensen op wereldreis of kiezen voor een bestaan als digital nomad. Veel daarvan willen het thuis netjes regelen en hun belastingen betalen, maar de instanties zijn nog niet ingericht op dit type reiziger waardoor ze worden behandeld als iemand die definitief emigreert. Dat is natuurlijk een groot verschil. Het zou dan ook fijn zijn als instanties in de toekomst beter kunnen omgaan met dit type reiziger en duidelijke regels opstellen.