Als we een onleefbare planeet willen voorkomen moeten we nu in actie komen. Dat betekent dat we onze levensstijl drastisch moeten omgooien, maar dat blijkt nogal een lastige opgave te zijn. Veel mensen hebben het idee dat duurzame keuzes het leven minder leuk maken. Ecorexia ligt daarmee op de loer: duurzaam leven, maar ontzettend ongelukkig zijn.
Ecorexia is wanneer je een obsessie krijgt voor duurzaam leven en daar zo ver in doorslaat dat je er een ongelukkig mens van wordt. Ecorexia overkomt vooral mensen die zichzelf van alles opleggen en niets meer mogen omwille van een duurzame wereld. Hartstikke nobel natuurlijk, maar het moet wel leuk blijven. Dat kan ook prima, want om een leefbare planeet te houden hoeven we echt niet alles op te geven.
Alle kleine beetjes helpen niet
Ik wil niet gelijk de pret bederven, maar het is ook weer niet zo dat we helemaal niks hoeven te doen. Er zijn nog te veel mensen die hun gedrag goed praten. Alles onder het mom bewustwording of alle kleine beetjes helpen. We eten een dagje minder vlees, laten het vliegtuig een keertje staan en nemen onze stroom af bij een groene energieleverancier. Vooral blijven doen, want beter iets dan niets, maar we moeten wel af van het idee dat dit genoeg is. Vooral ook omdat we het als compensatie gaan gebruiken. De een legt zonnepanelen op het dak, maar stapt wel vier keer per jaar in het vliegtuig. De ander gaat nooit met het vliegtuig op vakantie en kan dus prima genieten van zijn of haar stukje vlees.
En alsof dat nog niet genoeg is leggen we schuld ook maar al te graag bij de overheid neer. Zij moeten maar met regels komen of de grote vervuilende bedrijven gaan belasten. Daar zit wat in, begrijp me niet verkeerd, maar we hebben als consument een enorme invloed. De burger is immers zelf verantwoordelijk voor vraag en aanbod. Koop vaker vleesvervangers en het is een kwestie van tijd tot deze producten goedkoper worden dan echt vlees. Hetzelfde geldt voor opmerkingen zoals “dat vliegtuig vertrekt ook wel zonder mij”. Het is een kwestie van vraag en aanbod. We zouden er dan ook goed aan doen om eens kritisch naar onszelf te kijken en de bewustwording over ons eigen gedrag om te zetten in een actie.
Ecorexia
Het goede nieuws is dat het niet nodig is om alles wat leuk is op te geven. Het voorkomt ook het eerder genoemde ecorexia, dat je zo geobsedeerd bezig bent met duurzaamheid dat je er ongelukkig van wordt. Het is dan ook niet nodig om in een zelfvoorzienend hutje op de hei te zitten waarbij we onze eigen groenten verbouwen en de wc doortrekken met opgevangen regenwater. Respect voor wie dat wel doet, maar het is niet nodig om allemaal zo door het leven te gaan.
En dat is maar goed ook. Extremisme is bijna nooit een goed idee, ook op het gebied van duurzaamheid niet. De meeste mensen worden doodongelukkig als ze ‘alles’ moeten opofferen, maar het helpt ook niet in de strijd om anderen aan te zetten tot een duurzamer leven. Niets meer mogen klinkt immers niet zo aantrekkelijk. Extremisme werkt dan ook vooral averechts. We moeten vooral de leuke kant van een duurzaam leven laten zien om anderen te inspireren hetzelfde te doen. Want die leuke en positieve kant is er wel degelijk!
Duurzaam leven is leuk
Het is een misvatting dat een duurzaam leven alleen is weggelegd voor de rijke elite onder ons. Ik snap de verwarring wel. We moeten elektrisch gaan rijden, onze daken bedekken met zonnepanelen en een peperdure warmtepomp plaatsen. Dat zijn inderdaad vrij prijzige oplossingen, maar de grootste duurzame sprong maak je toch echt elders. En die hebben juist een gunstig effect op onze portemonnee.
- Stoppen met vlees eten
- Met de fiets naar het werk gaan
- Bij grotere afstanden een auto delen
- Minder (nieuwe) spullen kopen
- Zuinig omgaan met energie (korter douchen, verwarming lager, was uithangen etc.)
- Geen kinderen
- Reizen zonder het vliegtuig te pakken
De kunst is vooral om bovenstaande passend in je leven te krijgen en vooral ook leuk te maken. Dat voorkomt dat je doorslaat en ecorexia krijgt of dat je er juist zo negatief tegenover staat dat het moeilijk is om je gedrag aan te passen. We zullen een middenweg moeten vinden, maar alleen bewustwording en alle kleine beetjes helpen zijn helaas niet meer genoeg. Kijk dan ook vooral naar wat een duurzaam leven jou persoonlijk oplevert, in plaats van wat je moet opofferen.
Dat maakt een duurzaam leven pas écht leuk!
