Analoog fotograferen is weer helemaal in. Na een enorme ontwikkeling op het gebied van digitale fotografie en daarmee de toegenomen kwaliteit van foto’s, zien veel fotografen ook weer de charme van een analoge camera en het bekende filmrolletje. Misschien heb jij dat ook wel, maar ben je nog helemaal nieuw in de wereld van filmfotografie. Daarom tippen we in dit artikel de 5 beste analoge point & shoot camera’s.
De 5 beste analoge point & shoot camera’s
Filmfotografie – bij sommigen beter bekend als analoge fotografie – bestaat al een hele lange tijd en is daardoor ook lang het belangrijkste fotografische medium geweest. Het aanbod aan analoge camera’s en lenzen is daarom erg groot en dat zorgt ervoor dat je soms niet meer waar je naar moet zoeken. Zeker als beginner is het lastig om een beetje wegwijs te raken in de wereld van filmfotografie. Want kies je bijvoorbeeld voor een kleine point & shoot camera of ga je liever voor de 35 mm spiegelreflexcamera’s of zelfs een medium- of mediumformaat analoge camera?
De keuze is reuze en daarom beperken we ons in dit artikel tot de analoge point & shoot camera, waar overigens ook iedereen weer zo zijn eigen voorkeuren in heeft. Wij zochten daarom uit welke analoge point & shoot camera’s het vaakst als favoriet worden genoemd. We speurden hiervoor tientallen blogs af, bekeken YouTube video’s hierover en vroegen het aan analoge fotografen op social media via een poll. Op basis van de resultaten kwam daar onderstaande top 5 uit.
#1 Olympus XA (1 of 2)
Deze analoge point & shoot camera is zowel geschikt voor beginners van filmfotografie als voor wie al wat langer bezig is met analoog fotograferen. De Olympus XA serie bestaat uit 5 modellen, de XA en vervolgens de XA1 t/m de XA4. De ‘original’ XA is van eind jaren ’70 tot ongeveer halverwege de jaren ’80 verkocht en heeft ondanks de leeftijd nog altijd een zeer grote community van verzamelaars en fotografen. In het bijzonder zijn de XA en de XA2 de meest populaire modellen en daarmee delen ze meteen de eerste plaats in deze top 5. Hoewel de naam doet vermoeden dat het om opvolgende versies met kleine verbeteringen gaat, zoals meestal bij producten, is dat hier niet per se het geval en zitten er grote verschillen tussen de Olympus XA-series modellen. Van bediening tot technische werking, ze zijn nauwelijks met elkaar te vergelijken. Om te beginnen is de Olympus XA een echte rangefinder camera met handmatige (interne) focus. De XA2 heeft een 3-standen zone schakelaar voor verschillende focus afstanden. Beide camera’s zijn uitgerust met een 35mm lens, waarbij de XA iets sneller is met een F/2.8 diafragma ten opzichte van een F/3.5 diafragma in de XA2. Beide modellen hebben een automatische sluitertijd berekening, de XA met aperture priority en de XA2 met Automatic Program (Center Weighted). Wil je met de belichting ‘spelen’ dan kun je de ISO instelling aanpassen en zo bijvoorbeeld compenseren voor een donkere achtergrond. De XA heeft nog een aparte knop voor een +1,5 stop backlight compensatie.
Tot zover de technische details. Op het gebied van bediening zijn het ook bijzondere camera’s. Neem de ‘clamshell’ schuif waarmee je direct de lens beschermd en de camera in- en uitschakelt. In dichtgeschoven toestand schuif je de camera gemakkelijk in een broek- of jaszak en daarmee is het een compacte reisgenoot waar je niet bijzonder voorzichtig mee hoeft te zijn. Door het compacte formaat en onopvallende uiterlijk is de camera ook uitermate geschikt voor straatfotografie, waarbij de XA2 net iets handiger is met de 3-standen focus. De focus van de XA bedien je met een schuifje onder de lens en het diafragma met een schakelaar aan de rechterkant. Deze schakelaar is bij de XA2 vervangen door de focus zone selectie. De batterijen gaan over het algemeen zeer lang mee en ga je na een vers setje (S76/LR44) waarschijnlijk niet meer hoeven te vervangen. Een leuke extra gimmick, wat ons betreft, zijn de flits modules. Er is een reeks van verschillende flitsers te krijgen die allemaal één ding gemeen hebben, ze zijn vast te zetten op de body. Door het slimme ontwerp wordt de camera alleen breder waardoor het nog steeds een compacte camera blijft die je eenvoudig opbergt. De A11 en A16 flitsers zijn de meest voorkomende flitsers voor de XA en XA2, waarbij de A16 iets krachtiger is. Richtprijs op het moment van schrijven is voor de XA rond de €200 euro en voor de XA2 ligt rond de €100 euro.
#2 Olympus MJU II
Dan nog een analoge point & shoot camera die afkomstig is van het Japanse Olympus. De MJU (spreek uit als één woord, rijmend op pew) is een echte point & shoot van de jaren ’90 en werd in de VS verkocht als de ‘Stylus Epic’. Met duidelijke verwijzingen is het model een opvolger van de XA-serie. Olympus begon met de MJU in 1991 en heeft in de jaren er na talloze prijzen gewonnen voor het ontwerp en de functies. Het model was zelfs zo populair dat Olympus de MJU modelnaam moeiteloos heeft doorgezet in het digitale tijdperk. Het laatste analoge MJU model is van 2004 en je kunt je voorstellen dat er een grote hoeveelheid varianten zijn gemaakt, meestal onderscheidend op de zoom functionaliteit. En zoals Olympus met de XA-serie ook al uithaalde, de MJU II is niet per se een opvolger van de MJU, ze zijn zelfs een tijd (’97 – ’00) gelijktijdig verkocht.
De uit 1997 afkomstige Olympus MJU II met een vast brandpuntafstand van 35mm met een F/2.8 diafragma wordt inmiddels gezien als een echte klassieker en is nog altijd zeer populair onder film fotografen. De body van deze camera is overigens niet alleen zeer compact, maar is ook spatbestendig. En met de betrouwbare autofocus, een snelle en haarscherpe prime lens, geïntegreerde flitser en volautomatische werking is dit een prettige camera waarvan er bijna 4 miljoen zijn verkocht. De MJU II ondersteund tevens DX-coded film (automatisch ISO herkenning) en heeft autowind en rewind, dat zijn we toch niet helemaal gewend van analoge camera’s! Met ook nog meerdere flitser standen, een LCD met counter en battery check, een zelfontspanner en focus lock is het toch wel een complete camera en dit is dan ook één van de redenen waarom het vaak als de ultieme point & shoot genoemd wordt. Is er dan niets te zeuren? Ok, een beetje, de flitserstand wordt elke keer opnieuw ingesteld bij het inschakelen en gaat dan op de automatische stand sneller ‘af’ dan je verwacht. De MJU II flitst er graag op los dus. Door de grote groep liefhebbers van deze camera is ook deze de laatste jaren snel in prijs gestegen. Op het moment van schrijven moet je rekenen op zo’n €250 euro voor een in goede staat verkerend model.
#3 Nikon L35AF
Bij de naam Nikon denk je misschien al snel aan professionele spiegelreflexcamera’s, maar Nikon heeft ook een zeer succesvolle analoge point & shoot camera gemaakt: de Nikon L35AF. Deze camera, met de bijnaam ‘Pikaichi’ wat ‘Top Notch’ betekent in het Japans, werd geïntroduceerd in 1983. En ondanks dat er al veel andere fabrikanten actief waren op de point & shoot markt, werd de camera toch een succes voor Nikon. Dit is vooral toe te schrijven aan het robuuste ontwerp en de uitstekende specificaties, tevens ook één van de redenen waarom dit model nog altijd een geliefde camera is onder filmfotografen. Het robuuste ontwerp komt terug in een metalen body onder de kunststof buitenkant en een fijne grip.
Bij Nikon was men vastberaden om van de (voor Nikon) eerste compact camera met autofocus een succes te maken en hoe doe je dat anders dan een technisch zeer sterke camera neer te zetten. Met een lens van uitzonderlijke kwaliteit: een Sonnar ontwerp met vijf elementen (!!), een vaste brandpuntafstand van 35mm en een diafragma van F/2.8 waardoor de beeldkwaliteit zeer goed is. De voor die tijd indrukwekkende en betrouwbare autofocus functie kun je controleren door de in-viewfinder indicatie van de gefocuste afstand. Onder de 9 volledig automatische functies vind je onder andere ook een kleine schakelaar naast de lens terug, dit is een +2 stops backlight compensatie. De vaste flitser heeft een bereik tot 4 meter en heeft een flash sync over het volledige bereik van de sluitersnelheid. Een andere zeer fijne feature is het kunnen monteren van een filter (46mm). Zo is het geen probleem om een UV of Geel filter te monteren voor betere foto’s, een unieke mogelijkheid op compact camera’s. Nikon heeft hierbij tevens rekening gehouden met de lichtmeter, deze zit onder de lens en meet daarmee door het filter heen.
Een nadeel is dat de randen/hoeken van een foto een beetje donker worden, wat je ook juist kan zien als een vorm van vignetting en karaktereigenschap van de camera. Dit komt door een compromis op het lens ontwerp zodat deze klein en scherp gehouden kon worden. Een ander nadeel is het formaat van de camera, zeker als je het vergelijkt met de twee eerdere genoemde Olympus modellen. De Nikon L35AF is duidelijk een slag groter en robuuster, waardoor deze minder makkelijk in je zak past. Ook voor de Nikon L35AF geldt dat de tweedehands prijzen gestegen zijn, reken op zo’n €180 tot €250 euro voor een mint model.
#4 Yashica T4
Als er één camera is die heeft geprofiteerd van de analoge hype, dan is het wel de Yashica T4. Want hoewel de camera redelijk ‘gewoon’ is voor een camera uit die tijd, moet je tegenwoordig toch behoorlijk wat geld neerleggen om een exemplaar te scoren. De introductie van deze echte point & shoot, met automatische lens cover, vond plaats begin jaren ’90 als premium camera gericht op de amateur fotograaf. Een camera om mee te nemen op vakanties, familiebezoek en een dagje uit. Een camera met een betere lens dan de populaire wegwerpcamera en compacter dan de grote rangefinders en SLR’s van die tijd. Het bediengemak was daar een belangrijk onderdeel van, met slechts 3 knoppen hoef en kun je vrijwel niets instellen. Een knop voor de flitser instelling, een knop voor de zelfontspanner en de meeste gebruikte knop: de sluiter. Je kunt je, zoals het een echte point & shoot betaamt, dus volledig focussen op je shot. De camera bepaalt alles voor je. En dat doet ook deze camera behoorlijk goed. Want met zijn 3-punts infrarood autofocus, automatische film herkenning (DX coded), auto-exposure en geïntegreerde flitser hoef je alleen nog te kijken naar het focus-lock LED lampje in de viewfinder en je bent klaar om de foto te maken.
Maar de volledige automatisering is meteen ook een nadeel ten opzichte van de andere point & shoot camera’s in deze blog. Zo heeft de camera geen optie om te compenseren voor backlight of handmatige ISO instelling zoals de Nikon, Olympus en Contax (die hierna wordt besproken) dat wel hebben. En net als bij de Olympus wordt de flitser instelling gereset bij het inschakelen waardoor je deze elke keer opnieuw instelt of je laat verrassen door de flitser. Tel daar een sluitertijd van 1/700 tot maximaal 1 seconde bij op en dan zet deze camera eigenlijk geen hele uitzonderlijke prestaties neer. Maar waarom is deze camera dan toch zo populair en prijzig? Dat komt vooral door de 35mm F/3.5 Carl Zeiss T* lens. De samenwerking tussen Kyocera en het Duitse Carl Zeiss zorgde ervoor dat er zo’n goede lens op de camera zit dat deze uitstekende foto’s maakt met een herkenbare en specifieke uitstraling. De camera werd daardoor al snel opgepakt door professionele fotografen die op zoek waren naar een specifieke stijl. Combineer de lens kwaliteit met de simpele bediening en deze camera voldoet toch aan alles wat je van een point & shoot verwacht (en hoopt). Een prettig design met snelle bediening en goede resultaten maken deze camera dan ook een hele prettige reisgenoot in de juiste point & shoot context.
Kijken we naar de huidige tweedehands prijzen dan liggen deze op dit moment rond de €550 euro. Daarmee lijkt de Yashica T4 voor ons gevoel wel wat overgewaardeerd en onderhevig aan de film hype.
#5 Contax T2
De laatste camera is zeker niet de minste, het gaat namelijk om de immens populaire Contax T2. Net als de Yashica is Contax een merknaam van Kyocera die de Contax T-series introduceerde tussen 1984 en 2002. De T serie bestaat uit analoge point & shoot camera’s voor 35mm film en hebben allemaal een 38mm lens met vaste brandpuntafstand, een F/2.8 diafragma en zijn naar (5 elementen) Sonnar ontwerp, net als de Nikon L35AF. Deze zeer gewaardeerde lens zorgt voor uitstekende resultaten en verdwijnt in de body wanneer de camera niet in gebruik is. De body is niet van het typische jaren ’90 plastic maar van titanium en geleverd in zilver, zwart en goud afwerking. De T2 is geïntroduceerd begin jaren ’90 en gericht op de luxury en professionele gebruiker en kan dus gezien worden als een high-end compact camera. Dit zie je duidelijk terug in zowel de bouwkwaliteit als de beschikbare functionaliteit.
Afwijkend van de andere genoemde analoge point & shoot camera’s kun je de T2, naast volautomatisch, grotendeels handmatig instellen. De ‘active autofocus’ laat zich ook handmatig bedienen en daarnaast heeft de T2 een Aperture Prioriteit functie waarmee je zelf het diafragma bepaalt. Daarnaast kun je belichtingscompensatie instellen en herkent ook de T2 zelf welke ISO film je geplaatst hebt met DX-codering. Behoorlijk geavanceerde functies voor een compacte point & shoot camera, maar de Contax T2 zit dan ook in de bovenkant van het segment. De bediening heeft bovendien aanzienlijk meer mogelijkheden dan andere point & shoot camera’s, maar laat zich toch prima bedienen. Bovenop de body vind je de vertrouwde draaibare knop waarmee je de focus mode selecteert, van 0,7m tot oneindig en AF. Door de ring om de lens te draaien selecteer je de diafragma werking, automatisch of Aperture Priority van F/2.8 tot en met F/16 in 6 stappen. Met deze ring selecteer je tevens de flitser modus van de ingebouwde flitser. De door de camera gekozen sluitertijd, focus-lock, flitser instelling en actieve modus lees je af in de viewfinder, die helaas met bril wat lastiger te gebruiken is.
De Contax T2 heeft ook een aantal limitaties. De eerste en meest opvallende is dat de Aperture Priority eigenlijk alleen werkt vanaf F/4. Stel je de lens in op F/2.8, dan activeer je tegelijk de Program Mode en zal de camera alleen bij weinig licht het diafragma volledig open zetten. Net zo beperkt voelt de handmatige focus, want deze stel je in op basis van de afstand in 5 stappen (van 0,7m tot oneindig). De flitser werkt alleen in Program AE mode en deze heeft tevens niet een hele grote range (3 meter). De maximale sluitertijd voelt ook wat beperkt, zeker wanneer je met snelle film werkt, deze is maximaal 1/500 (in F/2.8 is dit 1/200). Ook de Contax T2 is enorm onderhevig aan de film hype inflatie en door de gevoelige lint verbindingen en elektronica blijven er steeds minder over. De gemiddelde tweedehands prijs ligt momenteel tussen de €1500 en €2500 euro afhankelijk van de staat. Flink wat geld dus.
