Reizen is slecht voor mens, dier en milieu. Lokale culturen staan onder druk, dieren worden uitgebuit als toeristische attractie en vliegen stoot meer CO2 uit dan goed is voor de aarde. Toch heeft reizen ook een positieve impact. Het ontwikkelt ons vermogen tot het beter begrijpen van onze medemens en de wereld waarin we leven, maar het levert ook veel banen op waardoor de toeristensector is uitgegroeid tot één van onze grote wereldeconomieën.

We moeten dan ook vooral blijven reizen, maar de positieve impact daarvan kunnen we alleen benadrukken door verantwoord met deze reizen om te gaan. Het vliegtuig vaker laten staan speelt daarbij een belangrijke rol. De uitstoot van vijf keer per jaar vliegen is simpelweg te groot om elders nog te kunnen compenseren. We moeten vaker uitwijken naar duurzamere alternatieven voor het vliegtuig en in deze reeks Duurzaam op reis artikelen laat ik graag zien hoe leuk dat kan zijn!

Road trip door Europa

Als Nederlander hebben we geluk. Ons eigen continent Europa is klein van stuk, maar telt ruim 50 landen waarvan een groot deel via het vaste land aan elkaar grenst. Over het algemeen kunnen we daar redelijk vrij doorheen reizen, zonder gedoe met een visum of ingewikkelde controles. Daardoor is het mogelijk binnen één vakantie van een paar weken meerdere landen door te reizen. Diversiteit genoeg! Een fijne bijkomstigheid van een road trip door Europa is dat je eigen vervoer mee kan nemen. Dat is niet alleen prettiger om mee te rijden, maar je ziet ook het landschap onderweg veranderen. Iets wat met vliegen niet lukt. In korte tijd leer je dan ook complete landen en culturen kennen, waarnaar je bij een volgende reis weer een nieuw deel van Europa op kan zoeken. Een feestje voor de reiziger die een land écht wil leren kennen, maar geen tijd heeft om daar maanden voor uit te trekken. Europa is daarmee het perfecte werelddeel voor een road trip zonder daarvoor eerst te hoeven vliegen.

Toch hebben veel reizigers een diep verlangen naar een bestemming ver hier vandaan. Het zijn plekken die we anders ervaren dan thuis en door de tegenwoordige toegankelijkheid van vliegen wordt onze nieuwsgierigheid naar andere culturen eenvoudig beloond. Ver weg is dichterbij dan ooit. Een verre vliegreis is alleen niet zo goed voor het milieu en daarom is een road trip door Europa een goed alternatief. Een leuk en avontuurlijk alternatief ook. Europa heeft immers fantastisch mooie landschappen, een grote diversiteit aan culturen en een boeiende geschiedenis. De verwachtingen hiervan zijn misschien niet zo hoog gespannen, maar des te groter de verrassing. Want wist jij bijvoorbeeld dat er in Spanje een woestijn te vinden is? Dat je in Bosnië-Herzegovina tussen de restanten van de burgeroorlog kan lopen? Of dat je in Scandinavië een kijkje in het leven kan nemen van de lokale Sami?

Bijzondere plekken in Europa

Europa is veel meer dan het ‘rijke westen’ en absoluut de moeite om te leren kennen. In een korte fotoreportage neem ik je daarom graag mee naar een aantal bijzondere en mooie plekken binnen Europa waar ik zelf ben geweest. Om te laten zien dat reizen dichtbij huis niet onder doet voor de rest van de wereld.

Montenegro zit vol prachtige natuur, waaronder het oerbos Biogradska Gora met bomen van wel 400 jaar oud.

In Lapland kun je in de winter een unieke meerdaagse tocht met husky’s maken.

Slovenië zit vol prachtige plekken, maar ondergronds is er ook veel te zien. 

Europa kent veel leuke steden, waaronder het hippe en sfeervolle Kopenhagen in Denemarken.

Op bestemmingen met weinig toeristen en campings kun je gewoon bij de locals in de tuin kamperen.

In het hoge noorden kun je in de winter op zoek naar het spectaculaire noorderlicht.

Het één na grootste intact gebleven historische havenmagazijn ter wereld, gelegen in Hamburg – Duitsland.

In Bosnië-Herzegovina vind je nog vele restanten van de burgeroorlog. Bijvoorbeeld in Sarajevo en Srebrenica.

Kroatië heeft veel pittoreske havenstadjes waarvan Rovinj zonder twijfel de leukste is.

Oude indrukwekkende kastelen zijn er in overvloed, zeker in Frankrijk staan een paar mooie exemplaren.

Avontuurlijke meerdaagse wandeltochten kan op veel plekken in Europa.

Voor een route met mooie vergezichten ga je over de Großglockner bergpas in Oostenrijk.

Slovenië wordt ook wel de groene parel van Midden-Europa genoemd.

Wildkamperen mag volgens het allemansrecht in Noorwegen, Zweden en Finland.

Bosnië-Herzegovina is meer dan alleen oorlog. Zo is de natuur fantastisch mooi!

Wintersporten kan op veel plekken. Van het hoge noorden tot Oost-Europa en van de Alpen tot bij onze buren.

Het kleine stadje Kotor dat is gelegen aan een prachtige baai in Montenegro.

En vergeet natuurlijk Nederland zelf niet!

Wat levert dit reisalternatief op voor het milieu?

Daar is helaas niet zo eenvoudig antwoord op te geven. Gemiddeld gezien is een vliegreis twee tot vier keer zo vervuilend dan dezelfde reis per auto, maar in sommige gevallen (korte vliegafstanden) gaat dat niet op. Alles hangt immers samen met de grootte van de auto, het bouwjaar en de brandstof waarop wordt gereden. Daarnaast zijn er nog andere zaken die impact hebben op de uitstoot. Een caravan die achter de auto hangt, het aantal personen dat meerijdt en het soort wegen waarop gereden wordt bijvoorbeeld. Toch kun je er vanuit gaan dat een road trip duurzamer is dan dezelfde reis met het vliegtuig. Zo is het meenemen van een caravan ook niet super ‘schoon’, maar daarentegen is kamperen weer beter dan slapen in een hotel. Belangrijker is om te kijken naar het aantal meereizende passagiers. Reis je met twee personen of meer? Dan is eigen vervoer vrijwel altijd beter voor het milieu dan het vliegtuig.

Benieuwd naar de klimaatimpact van jouw road trip plannen? Milieu Centraal heeft een handige tool om dat uit te rekenen en geeft advies hoe je de impact verder kunt verkleinen.