Steeds meer mensen zien een leven als digital nomad als de ultieme manier van vrijheid. Ze willen niets liever dan fulltime werken en reizen combineren en een zwervend bestaan leven zodat je kan werken waar en wanneer je maar wilt. Maar is zo’n leven wel de ultieme vrijheid en hoe zit het met de praktische zaken zoals waar moet je belasting betalen en je bedrijf inschrijven?

Eerlijk gezegd ben ik altijd een beetje sceptisch over mensen die digital nomad worden als doel hebben gesteld. Simpelweg omdat ze meer op het geromantiseerde plaatje van fulltime reizen en werken lijken af te gaan in plaats van dat ze een mooi bedrijf willen opbouwen waar ze gelukkig van worden en voldoening uithalen en dat in een remote jasje proberen te gieten. Door enthousiasme worden daarnaast ook vaak de praktische zaken vergeten. Want als je fulltime gaat zwerven over de wereld, waar woon je dan officieel nog? Waar kan je jouw bedrijf inschrijven? En waar betaal je belasting?

Langer dan 8 maanden in het buitenland

De antwoorden op bovenstaande vragen hangt vooral af van de ‘8 maanden’ regel. Wanneer je langer dan 8 maanden per jaar in het buitenland verblijft ben je namelijk verplicht om je uit te schrijven bij de gemeente. Ook als deze periode niet aaneengesloten is of binnen hetzelfde kalenderjaar valt. Een uitschrijving bij de gemeente heeft uiteraard gevolgen, zo vervalt onder andere het recht op toeslagen en lever je voor elk jaar dat je in het buitenland verblijft 2% van je AOW-pensioen in.

Lees hier meer over de gevolgen van een uitschrijving bij de gemeente

Daarnaast geeft de gemeente bij een uitschrijving automatisch een seintje naar andere instanties, waaronder de Kamer van Koophandel. Vrij snel na jouw persoonlijke uitschrijving zal dus ook jouw bedrijf worden uitgeschreven. De meeste digital nomads hebben immers een eenmanszaak en die heeft geen aparte rechtspersoon. Jijzelf bent je eenmanszaak en bij vertrek gaat je bedrijf daarom automatisch met je mee. Ook omdat er dan geen feitelijke activiteiten in Nederland meer zijn vanuit de onderneming. Verblijf je dus langer dan 8 maanden in het buitenland? Dan ben je geen officieel inwoner meer en kun je ook jouw bedrijf niet in Nederland ingeschreven laten.

De gevolgen van een uitschrijving zijn voor veel digital nomads reden om zich bij familie of vrienden in te schrijven. Dit is echter niet toegestaan en kan leiden tot vervelende gevolgen als er een adressenonderzoek wordt gestart en blijkt dat jij niet woonachtig bent op het opgegeven adres. Dit leidt mogelijk tot een boete – voor jezelf en aan de persoon van het adres dat je hebt opgegeven – maar je wordt ook alsnog uitgeschreven bij de gemeente en kan mogelijk met terugwerkende kracht ontvangen toeslagen terugbetalen als blijkt dat je daar eigenlijk geen recht op had.

Waar bedrijf inschrijven en belasting betalen als digital nomad?

Maar waar schrijf je dan jouw bedrijf in als je de hele wereld over reist zonder je ergens definitief te vestigen als in emigreren? Online wordt steeds vaker het e-residence van Estland getipt. Je kunt jezelf dan inschrijven als e-inwoner en je bedrijf inschrijven als OÜ, dat vergelijkbaar is met een Nederlandse BV. Dit is echter alleen interessant wanneer je definitief vertrekt zonder je elders definitief te vestigen (als in emigreren) en bij voorkeur geen duurzame band met Nederland hebt.

Vooral dat laatste is interessant. Een uitschrijving bij de gemeente en Kamer van Koophandel betekent namelijk niet automatisch dat je ook geen fiscaal inwoner van Nederland meer bent. De Belastingdienst kijkt voornamelijk naar jouw duurzame band met Nederland. Ben je hier verzekerd? Heb je hier een bankrekening? Of een mobiel abonnement? Ga je hier naar de huisarts? En bezoek je in Nederland regelmatig vrienden en familie omdat jouw sociale netwerk zich hier bevindt? Allemaal redenen waardoor de meeste digital nomads ondanks hun zwervende bestaan toch een duurzame band met Nederland blijven houden en daar belastingplichtig blijven.

Een woning elders op de wereld geeft een goede indicatie, maar is niet doorslaggevend als je daar bijna nooit bent omdat je continu op reis bent. Ook het e-residence in Estland brengt daar waarschijnlijk geen verandering in. Want hoe duurzaam is jouw band met Estland en kun je dat ook aantonen? De meeste van ons waarschijnlijk niet. En ook nergens belasting betalen omdat je nergens bent ingeschreven is natuurlijk een illusie. Als Nederland het land is waar je de meest duurzame band mee hebt, dan ben je volgens de Belastingdienst fiscaal inwoner en zal je hier belasting moeten betalen. Dat gaat vanwege je uitschrijving bij de gemeente en KvK via het M-formulier.

Note: je hoeft overigens nooit dubbel belasting te betalen. Nederland heeft met de meeste landen belasting verdragen gesloten, waarbij ook belasting kan worden uitgewisseld.

En nu?

Mijn advies? Vraag jezelf af wat een leven als digital nomad voor jou écht betekent en of het dan per se nodig is om langer dan 8 maanden per jaar in het buitenland te verblijven. Vaak gaat het namelijk meer om de mogelijkheid om locatie-onafhankelijk te kunnen werken in plaats van per se fulltime te reizen en werken als digital nomad. Een uitschrijving bij de gemeente en de Kamer van Koophandel is ook niet iets wat je heel graag zou moeten willen. Niet alleen omdat het je in een lastige situatie brengt, maar ook omdat je het als ondernemer echt zo slecht nog niet hebt in Nederland.

Als je namelijk wel ingeschreven blijft en voldoet aan de voorwaarden waarbij je door de Belastingdienst als ondernemer wordt gezien, geniet je juist van vele belastingvoordelen. Je hebt dan namelijk recht op verschillende aftrekposten waardoor je soms over de eerste tienduizenden euro’s geen belasting hoeft af te dragen. Denk aan de zelfstandigenaftrek, MKB-Winstvrijstelling, fiscale oudedagsreserve en natuurlijke zakelijke kosten die je mag aftrekken van je winst.

Met een klein beetje aanpassingsvermogen wat betreft je reisduur blijf je gewoon officieel inwoner, met een bedrijf en alle rechten die daarbij horen. Overweeg dan ook om locatie-onafhankelijk te werken en maximaal 8 maanden per jaar te reizen – wat best lang is – in plaats van fulltime te reizen en werken als digital nomad. Ben je toch van plan om jarenlang de wereld over te reizen als digital nomad en wil je dat zakelijk en financieel goed geregeld hebben? Dan is er helaas geen eenduidig antwoord op te geven hoe je dat moet doen. Dat is voor iedereen weer anders en afhankelijk van je persoonlijke situatie. Neem daarom contact op met een belastingadviseur gespecialiseerd in digital nomads.