In de wereld van analoge fotografie spelen filmformaten een belangrijke rol bij de keuze voor een camera en het beeld dat je daarmee kan vastleggen. De twee meest populaire filmformaten zijn 35mm en 120 film, ook wel kleinbeeld en middenformaat genoemd. Beide filmformaten hebben zo hun eigen kenmerken en unieke uitstraling, maar wat is precies het verschil tussen 35mm en 120 film? In deze blog gaan we dieper in op het onderscheid tussen deze twee filmformaten. Van de compacte 35mm tot de uitgebreidere mogelijkheden van 120 film.
Filmformaten analoge fotografie
Bij analoge fotografie verwijst het filmformaat naar de fysieke grootte van het beeld dat op de fotografische film wordt vastgelegd. Het beeldformaat wordt bepaald door de afmetingen van het filmrolletje dat in de camera wordt gebruikt. Zo’n filmrolletje omvat zowel fysieke afmetingen van de film als de verhouding tussen de breedte en hoogte van het beeld. Een filmformaat speelt daardoor een belangrijke rol, gezien het invloed heeft op de compositie, afmeting en de kwaliteit van een beeld.
Wat betekent 35mm film en hoe groot is het?
Het meest populaire beeldformaat bij analoge fotografie is 35mm. Het staat ook bekend als kleinbeeldformaat en wordt verkocht als filmrolletje met de productnaam 135-film. De term “35mm” verwijst naar de hoogte van de filmstrook van het rolletje, die 35 millimeter meet. De lengte van de filmrol bepaalt het aantal foto’s dat je kan maken voordat je het filmrolletje moet verwisselen. Het getal zegt dus niets over het beeldformaat of verhouding van de foto, al heeft een 35mm filmrolletje vaak wel een standaard formaat van 24mm x 36mm. De aspect ratio van de foto is dus ongeveer 3:2, wat betekent dat de breedte van de foto 1,5 keer de hoogte is. In meer begrijpbare fotografietaal betekent dit een horizontale foto, zoals je die ook met de huidige digitale camera’s maakt.
Door het kleine beeldformaat staat 35mm film bekend om zijn compacte afmetingen, wat resulteert in kleinere en lichtere camera’s in vergelijking met grotere filmformaten zoals 120 film. 35mm analoge camera’s zijn daardoor ideaal voor o.a. reis-, straat- en documentaire fotografie. Bovendien zijn 35mm camera’s vaak vriendelijker geprijsd, waardoor ze ook toegankelijk zijn voor mensen met minder budget. De toegankelijkheid van 35mm zorgde er al snel voor dat het de standaard werd voor zowel amateur- als professionele fotografen. Het brede scala aan beschikbare filmrolletjes, variërend van verschillende kleuren tot zwart-wit, maakte het dan ook een geschikt filmformaat voor verschillende artistieke doeleinden. Tegenwoordig is 35mm film nog altijd erg populair, zeker bij fotografen die net beginnen met analoge fotografie. De korrelstructuur en kleurweergave van film leveren dan ook die nostalgische look die veel fotografen aantrekt.
Lees hier meer over de 5 beste betaalbare 35mm analoge camera’s
Wat betekent 120 film en hoe groot is het?
Een ander populair beeldformaat bij analoge fotografie is 120 film. Het staat ook bekend als middenformaat en wordt verkocht als filmrolletje met de productnaam 120-film. De term “120” verwijst naar de benaming die Kodak aan deze film gaf, versie nummer 20. De naam zegt dus niets over de afmetingen van de film, die ongeveer 61mm hoog is, afgerond 6cm. Daarmee is 120 film een flink stuk groter (hoger) dan 35mm kleinbeeld film waardoor de camera’s simpelweg ook groter zijn.
Hoeveel foto’s je precies kan maken met 120 film hangt af van het beeldformaat van de gekozen camera. 120 film kent namelijk verschillende manieren van filmgebruik en daarmee beeldformaten, waaronder de populaire verhoudingen 6×4.5, 6×6, 6×7 en 6×9. De standaard 120 film is 6×6, waardoor het beeld een aspect ratio van 1:1 heeft en vierkante foto’s produceert. De 6×4.5 en 6×7 geven dan weer een rechthoekig beeld, waarbij de 6×4.5 een kleiner beeld oplevert (6 cm x 4,5 cm) dan de 6×7 (6 cm x 7 xm). Met een 6×4.5 camera kun je ongeveer 15 foto’s maken per rol, met een 6×9 camera is dit maximaal 8. Er wordt (in kleine mate) ook 220 film gemaakt, hierbij is de film 2x zo lang waardoor je het dubbel aantal foto’s kunt maken per rol. Let wel op, lang niet elke camera ondersteunt dit type film en vaak is er een aanpassing nodig aan de camera zelf.
Het grote voordeel van 120 film is de kwaliteit van de foto’s. Door de grotere film wordt het beeld op een groter oppervlakte vastgelegd waardoor er meer ruimte voor details is. Daardoor kun je de foto’s ook met een hogere resolutie digitaliseren en afdrukken met minder verlies van detail dan met kleinbeeldfilm. Logischerwijs produceert een 120 film 6×9 camera een hoger kwaliteit beeld dan een 120 film 6×4.5 camera. Daarentegen betekent een groter beeldformaat ook een grotere en zwaardere camera. Dat maakt dat 120 film, zeker degene met een groter beeldformaat, minder geschikt zijn voor onderweg en dat je vaker een statief nodig hebt om ervoor te zorgen dat je de camera stil kan houden tijdens het fotograferen. Bovendien zijn 120 film camera’s een stuk prijziger dan 35mm analoge camera’s, waardoor ze minder toegankelijk zijn voor mensen die nieuw zijn in de wereld van analoge fotografie.
Lees hier meer over de beste 120 middenformaat camera’s
Conclusie verschil tussen 35mm en 120 film
Voor de keuze van het juiste formaat film en camera is het belangrijk welke soort fotografie je uitoefent en wat je daarmee wil bereiken i.v.m. de kwaliteit van de foto. Vind je analoog fotograferen gewoon leuk vanwege dat nostalgische beeld of wil je ook professionele foto’s maken die je op groot formaat kan afdrukken? Denk hier goed over na, want niet elke analoge camera is altijd even makkelijk te vinden (en daarmee even betaalbaar) en bovendien kun je niet zomaar wisselen tussen de verschillende filmformaten. Zo kan je niet een 120 filmrolletje in een 35mm camera doen en andersom.
