Zweden kent een goed georganiseerd administratief systeem, waarin het persoonsnummer en coördinatienummer een belangrijke rol spelen. Deze nummers zijn essentieel voor het regelen van zaken zoals belasting, gezondheidszorg en werk. Maar ook voor het openen van een Zweedse bankrekening, een (vakantie)huis op jouw naam laten registreren bij het kadaster en het afsluiten van nutsvoorzieningen als elektra, afval ophalen etc. komt zo’n nummer goed van pas.
Wat is een Zweeds Persoonsnummer (Personnummer?
Het persoonsnummer (in het Zweeds: personnummer) is een uniek identificatienummer dat wordt toegekend aan personen die permanent of langdurig in Zweden verblijven. Het nummer is vergelijkbaar met het Nederlandse burgerservicenummer (BSN), maar wordt in Zweden veel breder toegepast. Het persoonsnummer is namelijk noodzakelijk voor veel aspecten m.b.t het dagelijks leven: van toegang tot gezondheidszorg en het openen van een bankrekening, tot het afsluiten van contracten voor nutsvoorzieningen als elektra en het registreren bij de belastingdienst.
Het persoonsnummer bestaat in totaal uit 10 cijfers, waarvan de eerste zes cijfers jouw geboortedatum vormen in het formaat YYMMDD. De laatste vier cijfers maken het nummer uniek, waarbij ook je geslacht wordt aangegeven. Mannen krijgen een oneven laatste cijfer en vrouwen een even cijfer. Dit nummer is permanent en blijft levenslang aan jouw identiteit gekoppeld. Dit geldt ook als je naar Zweden emigreert en op een later moment toch weer terug naar Nederland verhuisd. Je meldt je dan af bij de Zweedse Belastingdienst (Skatteverket) en word uitgeschreven uit het Zweedse bevolkingsregister (folkbokföring). Je verliest daarmee de status als inwoner, maar je persoonsnummer blijft actief in het systeem.
Wat is een Zweeds Coördinatienummer (Samordningsnummer)?
Voor mensen die tijdelijk in Zweden verblijven is er een alternatief: het coördinatienummer (in het Zweeds: samordningsnummer). Dit nummer lijkt op het persoonsnummer en wordt ook door Skatteverket uitgegeven, maar is specifiek bedoeld voor mensen die tijdelijk in Zweden verblijven maar wel administratief geregistreerd moeten worden. Bijvoorbeeld als je een paar maanden in Zweden stage gaat lopen, tijdelijk in Zweden gaat werken of als je in het bezit bent van een vakantiewoning. Met het coördinatienummer ben je geen officieel inwoner van Zweden, maar kan je wel allerlei praktische zaken regelen.
Het coördinatienummer is net als het persoonsnummer opgebouwd uit een geboortedatum, maar met een belangrijk verschil: de geboortedag wordt met 60 verhoogd. Daarmee wordt duidelijk gemaakt dat het om een tijdelijk nummer gaat. Het nummer is daardoor ook beperkt in zijn gebruik. Het nummer dient vooral voor administratieve doeleinden, zoals het registreren van een huis in het kadaster, het afsluiten van nutsvoorzieningen als elektra en het betalen van belasting als je inkomen uit Zweden hebt. Het biedt echter geen toegang tot sociale voorzieningen zoals gezondheidszorg.
Verschil personnummer en samordningsnummer en wanneer kies je welk nummer?
Het grote verschil tussen een Zweeds persoonsnummer en een coördinatienummer zit in het doel en de duur van je verblijf. Het persoonsnummer is bedoeld voor mensen die permanent in Zweden wonen of van plan zijn langer dan een jaar te blijven, bijvoorbeeld vanwege werk of een studie. Dit nummer geeft volledige toegang tot de Zweedse samenleving, waaronder sociale zekerheid, gezondheidszorg en andere diensten. Het coördinatienummer, daarentegen, is er voor mensen die tijdelijk en voor kortere duur in Zweden verblijven, maar toch administratief geregistreerd moeten worden. Dit kan handig zijn bij kortere werkopdrachten, stages, of als je een vakantiehuis in Zweden bezit. De keuze tussen beide nummers hangt dus af van hoe lang je in Zweden blijft en wat je plannen zijn.
Hoe vraag je een personnummer of samordningsnummer aan?
De procedure voor het aanvragen van een personnummer begint bij de Zweedse belastingdienst: Skatteverket. Je moet persoonlijk langsgaan bij een van hun kantoren en documenten meenemen die je identiteit en verblijfstatus aantonen. Print hiervoor het aanvraagformulier uit en zorg dat je de benodigde documenten (zoals een geldig paspoort, arbeidscontract etc.) in orde hebt en meeneemt. Zorg dus ook dat je bewijs hebt dat je definitief naar Zweden emigreert en/of minimaal 12 maanden in Zweden verblijft. Bij een korter verblijf is het namelijk niet mogelijk om een personsnummer aan te vragen. Na het goedkeuren van je aanvraag duurt het minimaal een paar weken voordat je jouw nummer ontvangt.
Het aanvragen van een samordningsnummer is vergelijkbaar, al is het ook afhankelijk van je situatie. Verblijf je bijvoorbeeld kort (niet langer dan 12 maanden) in Zweden voor werk, dan vraagt je werkgever of opdrachtgever soms voor jou een samordningsnummer aan. Ben je in het bezit van een vakantiewoning, dan dien je de aanvraag zelf te doen. Vul hiervoor weer het aanvraagformulier in en neem deze, samen met je paspoort en bewijs van reden voor de aanvraag (bijvoorbeeld het koopcontract van je huis), mee naar een van de kantoren van Skatteverket. Na het goedkeuren van je aanvraag ontvang je meestal binnen een paar weken je samordningsnummer.
Onze ervaring met het aanvragen van een Zweeds Samordningsnummer
Wij wonen niet in Zweden en verblijven er ook niet langer dan 12 maanden. Wel hebben we een vakantiehuis in Zweden gekocht en daarvoor was een samordningsnummer nodig. Dit had vooral te maken met het aanvragen van een Zweedse bankrekening. In principe heb je deze niet per se nodig om een huis in Zweden te kunnen kopen, maar de vorige bewoner had nog een hypotheek op het huis zitten waardoor wij de koopsom over moesten maken naar haar bank. Deze wilde alleen geld accepteren als ze zeker weten dat het geld legaal is verkregen en van een andere Zweedse bankrekening afkomstig was. Dit i.v.m. het voorkomen van fraude, witwassen etc.
Nu heb je als EU-burger niet per se een samordningsnummer nodig om een Zweedse bankrekening te kunnen openen, maar het maakt het allemaal wel een stuk makkelijker en het gaat allemaal vooral ook een stuk sneller. Hetzelfde geldt voor zoveel andere zaken die je wil regelen bij het kopen van een huis. Denk aan het laten registreren van het huis op jouw naam bij het kadaster of het afsluiten van contracten voor allerlei nutsvoorzieningen. Denk aan elektra, internet of het laten ophalen van afval. Elke instantie begint namelijk vrijwel altijd met de vraag: wat is je personnummer? (en anders dus samordningsnummer). Zonder dat nummer is het niet altijd of overal mogelijk om dit soort zaken te regelen.
Kortom: heb je een huis gekocht of iets anders waarvoor je een persoons- of coördinatienummer nodig hebt? Vraag deze dan zo snel mogelijk aan om ervoor te zorgen dat je bepaalde zaken op tijd of zonder gedoe kan regelen. Download hiervoor het eerder genoemde formulier, zorg dat je alle documenten (vergeet niet het bewijs van de reden voor aanvraag, bijvoorbeeld het koopcontract van je huis) in orde hebt en neem deze mee naar je afspraak bij Skatteverket. Wij hadden gelijk alles in orde en hadden 2,5 week later al een samordingsnummer.